Το διαδίκτυο ως πολιτικό διακύβευμα (updated)

Του Νίκου Σμυρναίου

(Το παρακάτω ποστ δημοσιεύθηκε πριν από σχεδόν τρία χρόνια. Το αναδημοσιεύω εδώ επικαιροποιημένο γιατί δυστυχώς τα γεγονότα επιβεβαίωσαν τη βασική του υπόθεση, ότι δηλαδή το διαδίκτυο αποτελεί πλέον ένα από τα βασικά πεδία στη μάχη που διεξάγεται μεταξύ των δυνάμεων της συντήρησης και της καθεστηκυίας τάξης από τη μία και της κοινωνίας των πολιτών από την άλλη.)

Το διαδίκτυο δεν είναι απλά ένα νέο ΜΜΕ. Είναι ένα μετα-μέσο με την έννοια ότι αποτελεί την βάση και την υποδομή πάνω στην οποία αναπτύσσεται το σύνολο των ανθρώπινων δραστηριοτήτων μαζικής αλλά και διαπροσωπικής επικοινωνίας. Ταυτόχρονα αποτελεί πλέον το πεδίο μιας διαμάχης που το καθιστά ολοένα και περισσότερο υψηλής σημασίας πολιτικό διακύβευμα. Οι υποθέσεις είναι πολλές και δείχνουν ξεκάθαρα την γραμμή του μετώπου:

- το κλείσιμο του Megaupload κατ’εντολή του FBI, έστω κι αν ο συγκεκριμενος ιστότοπος ήταν προβληματικός από πολλές απόψεις.

- η προώθηση νομοθετικών ρυθμίσεων σε εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο με στόχο  την καθιέρωση συστηματικών κυρώσεων για όσους διαμοιράζουν περιεχόμενο (Hadopi, ACTA, PIPA, SOPA,Digital Economy Bill,)

- το φιλτράρισμα του διαδικτύου όπως στην περίπτωση του ιστότοπου Copwatch στη Γαλλία αλλά και στην Ισπανία.

- η όλο και συχνότερη εντελώς αυθαίρετη πρακτική του domain name seizure, από τις αμερικανικές Αρχές

- η επιμήκυνση της διάρκειας του copyright στη μουσική σε ΗΠΑ και Ευρώπη.

- οι προσπάθειες ελέγχου και λογοκρισίας της μπλογκοσφαίρας.

- οι συστηματικές επιθέσεις κατά της ανωνυμίας στο διαδίκτυο.

- η αυξανόμενη οικιοποίηση των προσωπικών μας δεδομένων από πολυεθνικές όπως η Google.

- η δημιουργία μηχανισμών συστηματικής και αυτοματοποιημένης λογοκρισίας από δημοφιλή κοινωνικά δίκτυα όπως το Twitter.

Στη μάχη αυτή, το χάσμα που χωρίζει τους αντιπάλους είναι χάσμα γενεών αλλά και ταξικό ταυτόχρονα. Και βέβαια αυτό δεν είναι αντιφατικό από τη στιγμή που οι νέες γενιές στις δυτικές κοινωνίες προλεταριοποιούνται με γοργούς ρυθμούς.

Αν παρατηρήσει κανείς ποιοι είναι οι υποστηρικτές του ελέγχου και της λογοκρισίας στο διαδίκτυο, ποιοι είναι αυτοί που υπερασπίζονται την απόλυτη και χωρίς εξαιρέσεις εφαρμογή του copyright σε όλες τις εκφάνσεις της ανθρώπινης έκφρασης, ποιοι επιβάλλουν την εμπορευματοποίηση της γνώσης, βρίσκει πάντα το ίδιο προφίλ.

Πετυχημένοι πενηντάρηδες, που απολαμβάνουν αδρά τους καρπούς του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού. Σοδιαλδημοκράτες της αγοράς και νεοφιλελεύθεροι ιδεολόγοι που στην πράξη στηρίζουν τα ολιγοπώλια. Ακροδεξιοί ηθικολόγοι πολιτικάντηδες. Πλουσιοπάροχα αμειβόμενες βεντέτες τις μαζικής κουλτούρας.

Όλοι αυτοί ξέρουν καλά ποιο είναι το συμφέρον τους και πως να το υπερασπιστούν. Γνωρίζουν πως λειτουργούν τα γρανάζια του συστήματος αφού τα έχουν χτίσει οι ίδιοι.

Δίπλα τους, δυστυχώς, βρίσκονται και ειλικρινείς αλλά κονόφθαλμοι δημιουργοί που λανθασμένα ταυτίζουν τα συμφέροντα τους με αυτά της βιομηχανίας του θεάματος.

Από την άλλη, η αντίθεση είναι μαζική αλλά ανοργάνωτη: έφηβοι και εικοσάρηδες “γηγενείς” των νέων τεχνολογιών, ερασιτέχνες δημιουργοί, περιθωριακοί καλλιτέχνες, χάκερς και πειρατές, χρήστες ελεύθερου λογισμικού και συνειδητοποιημένοι geeks.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι Anonymous με την χαοτική, επιπόλαια, αντιφατική αλλά και τόσο χρήσιμη αντίσταση τους.

Όλοι αυτοί, χωρίς ντροπή, ανταλλάσουν περιεχόμενο υπό copyright, σχολιάζουν και ασκούν κριτική στους πάντες χωρίς την παραμικρή αυτοσυγκράτηση στα fora, στηλιτεύουν και βρίζουν τους ταγούς των “πολιτικών και πολιτειακών αρχών” στα blogs, δεν βλέπουν τηλεόραση, ενημερώνονται ή/και παραπληροφορούνται μόνο από το διαδίκτυο, λαϊκίζουν, δεν πιστεύουν τους δημοσιογράφους, αδιαφορούν για την άποψη των καθώς πρέπει διανοούμενων, κράζουν και τρολάρουν τους επώνυμους στα κοινωνικά δίκτυα, καλλιεργούν θεωρίες συνωμοσίας, …

Αυτή η κρίσιμη μάζα των Αγανακτισμένων του διαδικτύουαντιδρά ενστικτωδώς και σπασμωδικά στις προκλήσεις των καιρών. Δεν έχει συνείδηση ότι το διακύβευμα είναι πρωτίστως πολιτικό.

Μέρος της θεοποιεί τους συλληφθέντες του Megaupload με τις μερσεντές ενώ ταυτόχρονα απελπίζεται γιατί δεν κατάφερε να εγκαταστήσει το τελευταίο γκάντζετ στο iphone ή γιατί δεν έχει αρκετούς “φίλους” στο Facebook.

Το οξύμωρο είναι πασιφανές.

Στο πλαίσιο μια κοινωνικοοικονομικής διάρθρωσης όπου κυριαρχεί η εκμετάλλευση και η άνιση κατανομή των πόρων, η γνώση δεν μπορεί παρά να αποτελεί εμπόρευμα και η πνευματική ιδιοκτησία το πετρέλαιο του 21ου αιώνα.

Η ανατροπή του status quo στο διαδίκτυο και αλλού απαιτεί νέα συσχέτιση κοινωνικών δυνάμεων. Απαιτεί οργάνωση και πολιτική συνείδηση, όχι καταναλωτική. Απαιτεί πολίτες και όχι πελάτες.

Αναδημοσίευση από το smyrnaios.net