Τονινο Γκουερα: "έφυγε" ο θρύλος του σεναρίου

Του Νέστορα Πουλάκου (Sevenart.gr)

Για όποιον έχει μεγαλώσει με τα σινεφίλ διαμάντια του 20ου αιώνα, τα ευρωπαϊκά αριστουργήματα ενός κινηματογράφου που σε βύθιζε στον απόκοσμο του ανθρώπινου ψυχισμού και στα πιο μύχια μυστικά της Ιστορίας, των πολιτισμών και των κοινωνιών, τότε στα σίγουρα θα θυμάται τον άνθρωπο πίσω από αυτές τις ιστορίες: τον Τονίνο Γκουέρα, αυτόν τον Ιταλό μαέστρο του σεναρίου που “έφυγε” χθες σε ηλικία 92 ετών.

Γεννήθηκε το 1920 στην περιοχή της Ραβένα, και νεαρός ακόμη έγραφε και εξέδιδε διηγήματα, νουβέλες και ποιήματα. Το 1957 μπήκε ο κινηματογράφος στη ζωή του, μια και σενάριο του γυρίστηκε ταινία από τον Τζιουσέπε Ντε Σάντις, με τίτλο “Ο Άντρας και οι Λύκοι”. Έκτοτε και μέχρι τα βαθιά γεράματα του, έγραψε περισσότερα από 100 σενάρια για ταινίες μεγάλου και μικρού μήκους, ντοκιμαντέρ και τηλεταινίες. Τελευταίες του δουλειές ήταν η “Σκόνη του Χρόνου” του Θόδωρου Αγγελόπουλου, μια συνεργασία που κρατούσε από το “Ταξίδι στα Κύθηρα” το 1984.


Ο σπουδαίος Έλληνας auteur και πρόσφατα εκλιπών, πάντοτε εμπιστευόταν τα σενάρια του στον Γκουέρα πριν ξεκινήσει τα γυρίσματα του. Ακόμη, ένα ντοκιμαντέρ που γυρίστηκε για τον ίδιο και είχε την επίβλεψη του (“Τονίνο Γκουέρα: Ένας Ποιητής στις Ταινίες”), μια πορτογαλική μικρού μήκους ταινία, μια ιρανική μεγάλου μήκους, καθώς και η ιστορία που γύρισε ο Μικελάντζελο Αντονιόνι για το σπονδυλωτό “Eros” του 2004.

Ο Γκουέρα έγινε παγκοσμίως γνωστός όταν το 1960 έγραψε την “Περιπέτεια”, αυτό το αριστούργημα του Μικελάντζελο Αντονιόνι που έκανε το γύρο του κόσμου κι ακόμη θεωρείται ως μια από τις καλύτερες ταινίες του παγκόσμιου σινεμά. Με τον σπουδαίο Ιταλό σκηνοθέτη συνεργάστηκαν σε πολλές ταινίες έκτοτε, τη “Νύχτα”, την “Έκλειψη”, την “Κόκκινη Έρημο”, το “Blow-Up”, το “Ζαμπρίσκι Πόιντ”, την “Ταυτότητα μιας γυναίκας”, το “Πέρα από τα σύννεφα” κ.ά.

Ο Ιταλός σεναριογράφος υπήρξε τρεις φορές υποψήφιος για Όσκαρ: με το “Amarcord” του Φεντερίκο Φελίνι, το “Blow-Up” του Μικελάντζελο Αντονιόνι, και τη σπονδυλωτή ταινία “Casanova ‘70”. Το 1984 κέρδισε το Βραβείο Σεναρίου στο Φεστιβάλ Καννών για το “Ταξίδι στα Κύθηρα”, μαζί με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο και τον Θανάση Βαλτινό. Το 1994 το Φεστιβάλ Βενετίας τον τίμησε για την προσφορά του στον κινηματογράφο. Στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, ο Τονίνο Γκουέρα θεωρήθηκε μετρ του σεναρίου, και συνεργάστηκε με τους περισσότερους σκηνοθέτες του Ιταλικού Νέου Κύματος που έφεραν το σινεμά της πατρίδας τους σε πρώτο πλάνο για περισσότερα από 30 χρόνια. Φεντερίκο Φελίνι, Μικελάντζελο Αντονιόνι, Πάολο & Βιτόριο Ταβιάνι, Έλιο Πέτρι, Βιτόριο Ντε Σίκα, Φραντσέσκο Ρόσι κ.ά. Επιπλέον τόσο ο Αντρέι Ταρκόφσκι στη “Νοσταλγία” όσο και ο Θόδωρος Αγγελόπουλος στις περισσότερες ταινίες του, τον εμπιστεύτηκαν για συνεργάτη τους.

Αυτός ο θρύλος του σεναρίου θα μείνει, στα σίγουρα, αξέχαστος.