Ανασκόπηση 2011: Μία χρονιά κινημάτων και συγκρούσεων

Το 2011 υπήρξε η χρονιά της πιο βαθιάς κρίσης αλλά και αναταραχής από την έναρξη της οικονομικής ύφεσης στη χώρα. Αν το περιοδικό ΤΙΜΕ χαρακτήρισε ως "Άνθρωπο της Χρονιάς" τον διαδηλωτή, τότε σίγουρα η Ελλάδα έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στην επιλογή αυτή δίπλα στο κίνημα της "Αραβικής Άνοιξης". Μία χρονιά γεμάτη κινήματα, ταραχή, πολιτική αστάθεια, συγκρούσεις και δυστυχώς βία. Όλα τούτα απεικονίζονται, μήνα προς μήνα, στις φωτογραφίες και τα βίντεο που επέλεξε το #rbnews για την ανασκόπηση του "μαύρου" 2011.

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

44 ημέρες κράτησε η απεργία πείνας των «300» (φωτ.: Σπ. Τσακίρης)

Αν χαρακτηρίσουμε, χωρίς άδικο, το 2011, ως έτος κοινωνικών αναταραχών, το γεγονός ότι η χρονιά ανοίγει με την απεργία πείνας 300 μεταναστών σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη την 25η Ιανουαρίου, αποτελεί ξεχωριστό συμβολισμό. Παρά το "μαύρο μέτωπο" που ανοίγουν τα ΜΜΕ εναντίον τους, με αφορμή την μεταφορά τους από τη Νομική στην Υπατία, οι μετανάστες αντέχουν πάνω από σαράντα ημέρες. Τελικά στις 9 Μαρτίου, η κυβέρνηση υπόσχεται ότι θα δώσει άδεια εργασίας στους μετανάστες και έγγραφα που θα τους επιτρέπει να ταξιδεύουν στην πατρίδα τους και λύνεται η απεργία πείνας.

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

Από την πρώτη γενική απεργία του 2011, την τελευταία ημέρα του Φεβρουαρίου, γίνεται φανερό ότι στους δρόμους της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης οι συγκρούσεις θα συνοδέψουν όλη τη χρονιά. Ήδη, το Φλεβάρη, η Ελληνική Αστυνομία σκληραίνει τη στάση της και επιτίθεται μαζικά στους διαδηλωτές. Η εικόνα της μολότοφ που εκρήγνυται στο πρόσωπο άνδρα της ΔΙΑΣ που έχει εφορμήσει μέσα στην πλατεία Συντάγματος κάνει το γύρο του κόσμου.

ΜΑΡΤΙΟΣ

Μαθητές και φοιτητές στη Σύρο, με μαύρα ρούχα, μαύρες σημαίες και φιμωμένα στόματα, την ημέρα της 28ης Οκτωβρίου.

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι οι γενικευμένες αντιδράσεις στις εκδηλώσεις της εθνικής εορτής της 28ης Οκτωβρίου αποτέλεσαν την αφορμή για την πτώση της προηγούμενης κυβέρνησης. Το κίνημα αντίδρασης στις εθνικές επετείους όμως, το ξεκινούν οι μαθητές ήδη από τον Μάρτιο, οπότε και σε δεκάδες παρελάσεις σε όλη την Ελλάδα γυρνούν συντονισμένα την πλάτη τους στους επισήμους.

ΑΠΡΙΛΙΟΣ

Μετά από 129 ημέρες "πολεμικών επιχειρήσεων" πέριξ του υπό κατασκευή ΧΥΤΑ της Κερατέας, το "κάστρο" παραμένει απόρθητο. Στις 18 Απριλίου επιτυγχάνεται ανακωχή μεταξύ του υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και των δημοτών. Η αποχώρηση των μηχανημάτων και των δυνάμεων της αστυνομίας, θυμίζουν στρατιωτική παρέλαση. Έχει προηγηθεί το τραγικό περιστατικό της αποβολής μίας εγκύου λόγω χημικών, αλλά και το επιτυχημένο τριήμερο εκδηλώσεων Art Resistance που συγκέντρωσε χιλιάδες κόσμου σε ένδειξη αλληλεγγύης από όλη την Αττική.

ΜΑΪΟΣ

30 Μαϊου 2011. Πανοραμική εικόνα της πλατείας Συντάγματος και της μαζικότατης λαϊκής συνέλευσης, όπου γεννιέται το κίνημα της "Άμεσης Δημοκρατίας"

Δέκα ημέρες μετά την εμφάνιση των Indignados στην Ισπανία γεννιέται το κίνημα των πλατειών στην Ελλάδα. Αρκεί μία πρόσκληση που διαδίδεται στα social media και ένα "εμπρηστικό" μήνυμα σε πανό των Ισπανών διαδηλωτών για να σηκώσει δεκάδες χιλιάδες Αθηναίους που θα κατακλύσουν την πλατεία Συντάγματος στις 25 Μαϊου. Την ίδια νύχτα  στήνεται η Συνέλευση της Πλατείας με αίτημα την Άμεση Δημοκρατία και θα παραμείνει εκεί για τους επόμενους τρεις μήνες, πολλαπλασιαζόμενο από τις δεκάδες λαϊκές συνελεύσεις που θα συγκροτηθούν στις πλατείες κάθε πόλης από την μία άκρη ως την άλλη της χώρας.

ΙΟΥΝΙΟΣ

Μετά από την άνευ προηγουμένου, στρατιωτικού τύπου, επιχείρηση εκκαθάρισης της Πλατείας Συντάγματος, η 15η Ιουνίου θα καταγραφεί ως η πιο βίαιη ημέρα του 2011. (φωτ.: Α. Μεσσίνης, AFP)

Τις ημέρες που συζητείται στην Βουλή το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα, σημειώνονται οι πιο σκληρές συγκρούσεις ακριβώς απ' έξω. Η κυβέρνηση απαντά με σκληρότητα στην προσπάθεια κύκλωσης του Κοινοβουλίου από διαδηλωτές, χαρακτηρίζοντάς την μάλιστα ως επιχείρηση κατάλυσης της Δημοκρατίας από τους τελευταίους. Με στρατιωτικό σχέδιο, η αστυνομία κυκλώνει και επιτίθεται στον κόσμο της πλατείας Συντάγματος, πνίγοντας την περιοχή στα δακρυγόνα και δρώντας με χαρακτηριστική σκληρότητα. Από τον "χημικό πόλεμο" δεν γλυτώνει ούτε ο σταθμός του Μετρό και οι τραυματίες που μεταφέρονται εκεί κατά δεκάδες. Στις ίδιες συγκρούσεις θα χάσει την ακοή του ο δημοσιογράφος Μανώλης Κυπραίος από κρότου-λάμψης που ρίχνει άνδρας των ΜΑΤ πάνω στο σώμα του.

ΙΟΥΛΙΟΣ

Φέτος, το ρεσάλτο στα πλοία της αποστολής "Gaza Flotilla" δεν έγινε από Ισραηλινούς καταδρομείς, αλλά από Έλληνες συναδέλφους τους του Λιμενικού Σώματος (φωτ.: Facebook, Sandra Ruch)

Τα μέλη της οργάνωσης "Free Gaza" αντιλαμβάνονται τον Ιούλιο το επίπεδο σύσφιγξης των σχέσεων Ελλάδας-Ισραήλ. Το Υπ.Προ.Πο. απαγορεύει τον απόπλου στον στολίσκο για την Γάζα, την ωρα που πραγματοποιείται κοινή ασκηση με το Ισραή. Η Πρωτοβουλία  «Ένα Καράβι για τη Γάζα» καλεί σε διαδήλωση κατά της κυβέρνησης. Μια βδομάδα μετά το “Juliano ” δε θα καταφέρει να αποπλεύσει  ενώ το“Dignité/Al Karama”  θα καταληφθεί από Ισραηλινούς σε διεθνή ύδατα.

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Το αρχηγείο της ΕΛΑΣ φρόντισε να ενημερώσει το κοινό για το αποτέλεσμα της επιχείρησης καθαρισμού της πλ. Συντάγματος από "σκηνίτες". Εδώ μία εικόνα του "πριν" (φωτ.: Δ.Τ. της ΓΑΔΑ)

Ο Αύγουστος ξεκινά με τη συνοδεία εκκαθαριστικών επιχειρήσεων από τους δημάρχους των δύο μεγαλύτερων πόλεων της Ελλάδας. Στις 3 Αυγούστου εκδιώκονται οι τελευταίοι "Αγανακτισμένοι" από το Λευκό Πύργο. Έχει προηγηθεί τέσσερις ημέρες πριν η καταδρομική επιχείρηση τις πρώτες πρωινές ώρες από δυνάμεις της αστυνομίας και εργαζόμενους στο δήμο Αθηναίων, προκειμένου να απομακρυνθούν οι τελευταίες σκηνές από την πλατεία Συντάγματος. Το κίνημα της πλατείας "πάει διακοπές", αφήνοντας πίσω του όμως μία σημαντική παρακαταθήκη για τις λαϊκές συνελεύσεις που συνεχίζονται και τους μήνες που ακολουθούν.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

Από τα δεκάδες περιστατικά με ρεπόρτερ-στόχους της καταστολής, αυτή η φωτογραφία της 11ης Σεπτεμβρίου απεικονίζει με ανατριχιαστικό τρόπο την ανάφλεξη μίας κρότου-λάμψης στο σώμα του γνωστού φωτογράφου Γιάννη Μπεχράκη (φωτ.: Ken Cedeno)

Το μήνα Σεπτέμβρη ανεβαίνει απότομα το θερμόμετρο στο χώρο της παιδείας. Από τη μία ο Νόμος Πλαίσιο, ο οποίος αποτελεί και το πρώτο επιτυχημένο τεστ κοινοβουλευτικής συναίνεσης, καθώς ψηφίζεται και από τους βουλευτές της ΝΔ και του ΛαΟΣ. Από την άλλη η απουσία βιβλίων από τα σχολεία της χώρας που ανοίγουν για την περίοδο 2011-12. Ένα κύμα καταλήψεων και αντιδράσεων από την πανεπιστημιακή κοινότητα ξεσπά, αλλά δεν είναι ικανό να εμποδίσει την ψήφιση του νόμου και την επίσημη κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου, το οποίο ίσχυε εθιμοτυπικά από την εποχή της ίδρυσης των πρώτων πανεπιστημίων στην Ελλάδα.

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

Αναμφίβολα η φωτογραφία του μήνα. Μία πολυσυζητημένη εικόνα, εντυπώνει τη γενικευμένη απαξίωση που εκδηλώθηκε κατά τη διάρκεια των παρελάσεων

Μία ακόμη περικύκλωση της βουλής αποτυγχάνει, αφήνοντας μάλιστα πίσω της έναν νεκρό εν μέσω συγκρούσεων μεταξύ διαδηλωτών του ΠΑΜΕ και αναρχικών. Λίγες ημέρες αργότερα, κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων εορτασμού της 28ης Οκτωβρίου, σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας οι επίσημοι δέχονται αποδοκιμασίες και αποχωρούν άρον άρον από τις θέσεις τους. Από τις αντιδράσεις δεν γλυτώνει ούτε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οποίος αποχωρεί από την στρατιωτική παρέλαση της Θεσσαλονίκης που δεν θα ολοκληρωθεί τελικά.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ

Πρωτοσέλιδο της Καθημερινής με λεζάντα: «Η καγκελάριος της Γερμανίας Μέρκελ εξετάζει στις Κάννες το “γραπτό” του αναμένοντος πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου»

Η αυξανόμενη λαϊκή αναταραχή οδηγεί τον πρωθυπουργό της προηγούμενης κυβέρνησης Γιώργο Παπανδρέου να προαναγγείλει δημοψήφισμα για την εφαρμογή του νέου Μνημονίου. Η επιλογή του δημιουργεί έντονες αντιδράσεις στην κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ, τη στιγμή που οι ηγέτες Γερμανίας και Γαλλίας ουσιαστικά του την επιστρέφουν πίσω μεταφραζόμενη ως δίλημμα "μέσα ή έξω από το ευρώ". Ο τραγέλαφος συνεχίζεται για μία ακόμη εβδομάδα, καθώς απομακρύνεται η κυβέρνηση Παπανδρέου λόγω των εξελίξεων, αφού όμως πρώτα έχει λάβει ψήφο εμπιστοσύνης. Για πέντε 24ωρα οι πολιτικοί αρχηγοί συσκέπτονται με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, για να προκύψει ένα νέο σχήμα συγκυβέρνησης ΠΑΣΟΚ-ΝΔ-ΛαΟΣ με επικεφαλής τον πρώην αντιπρόεδρο της ΕΚΤ, Λουκά Παπαδήμο.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

Από την επίσκεψη του radiobubble στη Χαλυβουργία την 47η ημέρα της απεργίας (φωτ.: Ν. Κλόκας)

Ο Δεκέμβριος ανήκει δικαιωματικά στους απεργούς της Χαλυβουργίας και των ΜΜΕ, αλλά και στις κινήσεις αλληλεγγύης που πολλαπλασιάζονται καθημερινά απέναντι στη ζοφερή πραγματικότητα, την ανεργία και την ανέχεια ευρύτατων κοινωνικών στρωμάτων. Έχουμε ήδη περάσει την 60η ημέρα απεργίας της Ελληνικής Χαλυβουργίας, η οποία έχει δημιουργήσει πλέον κύμα συμπαράστασης, παρά την σιγή ιχθύος των ΜΜΕ. Σιγή ιχθύος η οποία υπενθυμίζει την τραγική κατάσταση του κλάδου, όπου οι καταληψίες απλήρωτοι εργαζόμενοι του τηλεοπτικού σταθμού Alter συνεχίζουν τον πόλεμο με τη διοίκηση και ταυτόχρονα ανακοινώνεται η υποβολή αιτήματος από την Ελευθεροτυπία για υπαγωγή στο άρθρο 99. Κάτι που μεταφράζεται κατά πάσα πιθανότητα σε κλείσιμο του ιστορικού εντύπου και ανεργία για 800 ακόμη εργαζόμενους.

To 2011, επιβεβαιώνοντας τον χαρακτηρισμό της "μαύρης χρονιάς", σημαδεύτηκε επίσης από τους θανάτους πολύ σημαντικών ανθρώπων των γραμμάτων, των τεχνών και της πολιτικής της χώρας μας. Μέσα στη χρονιά απεβίωσαν οι Ιάκωβος Καμπανέλης, Θανάσης Βέγγος, Μανώλης Ρασούλης, Νίκος Παπάζογλου, Μιχάλης Κακογιάννης, Λουκία Ρικάκη, Γιώργος Φούντας, Νίκος Θέμελης, Λεωνίδας Κύρκος, Μιλιτάδης Έβερτ και Αναστάσης Πεπονής.

Π.Π. ("Γαλαξιάρχης")