Mιχ. Προδρόμου: Η ιστορία μιας «παράπλευρης» σύλληψης

Συνέντευξη Μ. Προδρόμου στον Π. Παπαθανασίου (πρώτη δημοσίευση: journalism.gr)

Tι μπορεί να σου συμβεί στην Ελλάδα του 2011, αν βρεθείς την λάθος στιγμή, στο λάθος μέρος και με τη λάθος εμφάνιση; Όταν η λάθος στιγμή είναι κατά τη διάρκεια μαρμαροπολέμου μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας. Όταν το λάθος μέρος είναι το κέντρο της Αθήνας. Και όταν η λάθος εμφάνιση περιλαμβάνει μαλόξ στο πρόσωπο, σακίδιο στην πλάτη και ποδήλατο.

Η απόσταση από την ελευθερία ως τα κρατητήρια της ΓΑΔΑ είναι υπόθεση λίγων λεπτών. Αρκεί να έχεις την ατυχία να γίνεις αντιληπτός από δύο-τρεις άνδρες της αστυνομίας που ψάχνουν για βολικούς υπόπτους. Για να μην πούμε ενόχους.
Κάτι τέτοιο συνέβη την 29η Ιουνίου στον Μιχάλη Προδρόμου, που έμελλε να πληρώσει τη λάθος εμφάνιση, στη λάθος ώρα και το λάθος μέρος, με μερικούς μώλωπες από αστυνομικά γκλοπ και πολύ περισσότερη ταλαιπωρία μεταξύ αστυνομίας, ιατροδικαστή και ανακριτή. Τι κι αν ο Μιχάλης υπήρξε ένας εργαζόμενος πολιτικός μηχανικός με ειδίκευση στην αειφορία και τον ενεργειακό σχεδιασμό και επιστημονικός υπεύθυνος στη WWF, που επέστρεφε σπίτι του από την εργασία του στην οδό Φιλελλήνων; Από τη στιγμή που αστυνομικός έκρινε ότι είναι συμμέτοχος σε πετροπόλεμο «κάπου στην Αμαλίας», όλα αυτά δεν έχουν καμία σημασία.
Σε συνθήκες βαθιάς οικονομικής και θεσμικής κρίσης αλλά και κοινωνικού κανιβαλισμού, τα περιστατικά αστυνομικής αυθαιρεσίας αυξάνονται γεωμετρικά. Και θα αυξάνονται, παραμένοντας ταυτόχρονα ατιμώρητα, όσο η καχυποψία και η αδιαφορία επικρατούν σε πλατιά στρώματα της κοινωνίας. Όπως συνειδητοποιεί και ο ίδιος ο Μιχάλης στη συνέντευξη που μας παραχώρησε, «για κάποιους (άγνωστους σε αυτόν ανθρώπους) ήταν αυτονόητο ότι «κάτι έχει κάνει το παιδί».
των Χρ. Σύλλα, Π. Παπαθανασίου

Ποιες ήταν οι σκέψεις σου και τα συναισθήματα σου έπειτα από την εμπειρία που βίωσες; Άλλαξε κάτι στον τρόπο που αντιλαμβάνεσαι την πολιτική κατάσταση στη χώρα;

Πριν ζήσω την ”εμπειρία” μου, προσπαθούσα πάντα να αποφεύγω τις ισοπεδωτικές, μηδενιστικές λογικές. Πως όλα είναι σάπια, όλοι τα παίρνουν, όλοι είναι πουλημένοι. Ήμουν καχύποπτος με όσους θεωρούσαν πως έχουν απέναντι τους ένα κράτος-εχθρό και απέδιδα πολύ μεγάλο κομμάτι των “περιπετειών” που περνάει η κοινωνία μας σε εμάς τους πολίτες και στην προσωπική ευθύνη που έχουμε όλοι μας για αυτή τη χώρα. Ήμουν, πολύ περισσότερο, καχύποπτος με όσους πίστευαν ότι το κράτος μπορεί να σου “στήσει παγίδες”, μπορεί να σε κακοποιήσει και να σε αδικήσει αναίτια.
Με αυτή την έννοια, τα γεγονότα της Τετάρτης 29/6 ήταν πολύ διδακτικά τόσο για εμένα, όσο (θέλω να πιστεύω) και για τους ανθρώπους που με γνωρίζουν και άκουσαν για την περιπέτεια μου. Έμαθα πως αυτό που λέμε “κρατικός μηχανισμός” είναι μια δαιδαλώδης και πολύ πιο περίπλοκη, από όσο φανταζόμαστε, έννοια.
Για την προσωπική μου ησυχία, βέβαια, δε μπορώ να επιτρέψω σε αυτό το γεγονός να με φοβίσει, ούτε να με κάνει να κλειστώ σπίτι μου φοβούμενος μελλοντική παρόμοια συγκυρία.

Γνωρίζουμε μέσες-άκρες για το πώς έγινε η σύλληψή σου. Τι σου έκανε εντύπωση/τι θυμάσαι πιο πολύ κατά τη διάρκεια της παραμονής σου στη ΓΑΔΑ;

Πέρα από την παράλογη σύλληψη μου, θα περίμενε κανείς από το κράτος και τα αρμόδια όργανα του να σου φέρονται σαν να είσαι πολίτης με δικαιώματα, είτε πρόκειται για δικαιολογημένη είτε για αδικαιολόγητη σύλληψη.

Πως μπορείς να δέρνεις και να βρίζεις κάποιον που δεν είσαι καθόλου βέβαιος για το τι έχει κάνει; πως γίνεται, μετά τη σύλληψη κι όταν πλέον δεν υπάρχει η ένταση των επεισοδίων, να συνεχίζεις να φέρεσαι σε πολίτες σαν ζώα; Δυστυχώς, η αντιμετώπιση της οποίας τύχαμε είχε σαν δεδομένο, πέρα κάθε αμφιβολίας, πως όλοι εκ των συλληφθέντων είχαμε προβεί σε κάποιου είδους παρανομία.

Τι συνέβη τελικά με την ιατροδικαστική εξέταση στα τραύματά σου από τα γκλοπ; 

Αν και είχαν περάσει 5 ημέρες από την ημέρα της σύλληψης μου ο ιατροδικαστής μπόρεσε να αξιολογήσει τα τραύματα στο κεφάλι μου, στο πρόσωπο και στα υπόλοιπα μέρη του σώματος μου και να διακρίνει το μέσο με το οποίο έγινε το κάθε ένα (γκλοπ, αρβύλες κλπ.)

Πως βλέπεις το γεγονός ότι η δική σου υπόθεσή, όπως και δεκάδες άλλες, αναπαρήχθη ταχύτατα στο Ιντερνετ, μέσα από sites, blogs και social media; Bοήθησε καθόλου στη διαφάνεια της υπόθεσής σου;

Δε πιστεύω πως υπάρχει κάποια ιδιαιτερότητα στην αναπαραγωγή της υπόθεσης μου μέσω του Iντερνετ, σε σχέση με το σύνολο των πληροφοριών που διακινούνται από το μέσο αυτό. Πρέπει κάποιος να λαμβάνει υπόψη όλα τα θετικά αλλά και τα αρνητικά που απορρέουν από τη φύση του μέσου (ταχύτητα διάδοσης, ανωνυμία, μεγάλο πλήθος πληροφοριών, δυσκολία διασταύρωσης κλπ.).
Έτσι, επιτρέποντας την αναπαραγωγή της καταγγελίας μου μέσω του Διαδικτύου κατάφερα να περάσω το μήνυμα μου σε ένα πολύ μεγάλο αριθμό ανθρώπων, φίλων, γνωστών, παντελώς αγνώστων κλπ. που δε θα ήταν δυνατό με οποιοδήποτε άλλο μέσο. Αυτό βέβαια σημαίνει πως η πληροφορία μου διακινήθηκε ανεξέλεγκτα και, αναπόφευκτα, έφτασε και στα μάτια/αυτιά ανθρώπων που είναι δύσπιστοι, καχύποπτοι, ή και βέβαιοι για την ενοχή μου. Από αυτή την άποψη είχαν πολύ μεγάλο ενδιαφέρον τα σχόλια ανθρώπων που δε με γνωρίζουν, δε γνωρίζουν καθόλου την υπόθεση μου, αλλά για αυτούς ήταν αυτονόητο πως “κάτι έχει κάνει το παιδί” και πως βρήκα την τιμωρία που μου άξιζε.

Τι μπορεί να κρατήσει έναν νέο σε μια χώρα που ερημώνει από δουλειές και εν πολλοίς στερείται απονομής δικαιοσύνης; Δεν ζητάμε συμβουλές, απλά την άποψή ενός νέου.

Λίγους μήνες πριν τη σύλληψη μου βρισκόμουν στην Ολλανδία. Έχοντας μόλις τελειώσει ένα μεταπτυχιακό 2 ετών ήμουν σε πολύ μεγάλο δίλημμα για το επόμενο βήμα μου. Από τη μια, μια χώρα που σου προσφέρει σχεδόν τα πάντα – οικονομική & επαγγελματική εξασφάλιση, αξιοπρέπεια σε όλους τους τομείς της ζωής σου – ένα κράτος που όχι απλά σε σέβεται, αλλά μπορείς να το διαμορφώσεις ο ίδιος (στο μέτρο του δυνατού), μια χώρα που δέχεται τους ξένους σαν δικά της παιδιά, μια χώρα που σε κάνει να νιώθεις ελεύθερος. Έχοντας δουλέψει για λίγους μήνες σε ολλανδική εταιρεία είχα, επιπλέον, διαπιστώσει πως στην Ολλανδία με θεωρούσαν επιστήμονα και πως η δουλειά που είχα κάνει τόσα χρόνια στο Πολυτεχνείο έπρεπε να ανταμειφθεί. Σχεδόν μπορούσα να επιλέξω εγώ το περιβάλλον και τις συνθήκες εργασίας μου.
Και από την άλλη μεριά η πατρίδα μου, ο τόπος που μεγάλωσα. Από το Ιντερνετ, κυρίως, αλλά και από τις οικογένειες μας, τα μηνύματα που παίρναμε ήταν κάθε άλλο παρά αισιόδοξα. Όλοι οι φίλοι μου άνεργοι. Οι τυχεροί, που είχαν δουλειά, ανασφάλιστοι και απλήρωτοι για μήνες. Διαδηλώσεις που ολοένα και πύκνωναν και εντατικοποιούνταν, βια στις πόλεις, το μεταναστευτικό ζήτημα να γιγαντώνεται. Η εντύπωση μου ήταν για μια διαρκή ανασφάλεια σε ένα πολύ μεγάλο εύρος της καθημερινότητας του Έλληνα πολίτη. Για ποιο λόγο να γυρίσει κανείς πίσω;
Το προσωρινό μου συμπέρασμα είναι πως η αγάπη για τον τόπο σου (οι άνθρωποι και οι σχέσεις σου με αυτούς, ο χώρος, η οικειότητα που αυτά αποπνέουν) αποτελεί ένα πολύ ισχυρό κίνητρο, όπως και η ελπίδα πως “τα πράγματα θα φτιάξουν” και πως μπορείς και εσύ ο ίδιος να συνεισφέρεις σε αυτό. Εγώ βέβαια στάθηκα τυχερός. Βρήκα δουλειά σε μια οργάνωση, το WWF Ελλάς, που λειτουργεί με πολύ υψηλού επιπέδου επαγγελματικά πρότυπα. Δε συμβαίνει όμως το ίδιο με όλους. Και το πιο πιθανό είναι πως αν βρεθώ ξανά άνεργος θα χρειαστεί να ξεσκονίσω το διαβατήριο μου – δικαστικών αρχών επιτρεπόντων, καθώς μου έχει απαγορευθεί ή έξοδος από τη χώρα!

J!
( Σημείωση: Οι φωτογραφίες είναι από το site της Άμεσης Δημοκρατίας – Multimedia Team. Δεν απεικονίζεται ο Μ. Προδρόμου )