Siemens, Shell, προμήθειες, Ολυμπιάδα και…γερά βιογραφικά

ρεπορτάζ του Τάσου Τσακίρογλου
απ΄το περιοδικό MONO #7

«Όλα τριγύρω αλλάζουνε και όλα τα ίδια μένουν». Οι στίχοι του Μανώλη Ρασούλη ταιριάζουν γάντι στις «μεγάλες μπίζνες» του Κράτους με εταιρίες που καταλήγουν σε σκάνδαλα, στα πρόσωπα που εμπλέκονται σ’ αυτές και στις μεταξύ τους σχέσεις, οι οποίες διαμορφώνουν ένα ιδιότυπο γαϊτανάκι συμφερόντων.

Ο κίνδυνος χρεοκοπίας (άτακτης ή μη) που σχεδόν όλοι στο εξωτερικό αναγνωρίζουν ότι συνεχίζει να πλανάται πάνω από την Ελλάδα, κάνει εξαιρετικά επίκαιρη τη συζήτηση περί επαχθούς χρέους, καθώς ο μίτος της Αριάδνης μας οδηγεί πίσω στις σκοτεινές διαδρομές (όσες έχουν γίνει γνωστές ή έχουν αφήσει έστω κάποια ίχνη), οι οποίες συντέλεσαν στη συσσώρευσή του για χρόνια ολόκληρα.

Με γερμανική σφραγίδα

Στις 15 Μαρτίου 2012 ο Παναγιώτης Ξυνής, διευθύνων σύμβουλος της Siemens Ελλάδος και αντικαταστάτης του Μ. Χριστοφοράκου, ζητούσε συγγνώμη από τους Έλληνες για τις πρακτικές της εταιρίας του στο παρελθόν, έχοντας αναλάβει το τιτάνιο έργο να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη του ελληνικού κοινού προς τον γερμανικό κολοσσό. Την ίδια μέρα υπογραφόταν η σύμβαση με το ελληνικό δημόσιο για την επέκταση του Μετρό σε επτά σταθμούς, η οποία εκκρεμούσε για χρόνια και κατέληξε στον προ ημερών εξωδικαστικό συμβιβασμό για όλες τις εκκρεμότητες μεταξύ των δύο μερών που ψηφίστηκε στη Βουλή.

Η συγγνώμη της Siemens από τον Π. Ξυνή

Αποτέλεσμα, η δέσμευση της Siemens να «προσφέρει» περί τα 250 εκατομμύρια ευρώ (σε αποζημιώσεις, συμψηφισμούς και υποτροφίες), ενώ η Αθήνα (σύμφωνα με τη Ντόιτσε Βέλε) μετά από «αυτή την ασυνήθιστη συμφωνία πιστοποιεί σε αντάλλαγμα ότι η εταιρία είναι καθαρή», προκειμένου να μπορεί στο μέλλον να συνεργαστεί και πάλι με το δημόσιο. Ασχέτως βεβαίως εάν το ύψος των συμβάσεων των δύο πλευρών στο παρελθόν έχει ανέλθει σε πολλά δισεκατομμύρια ευρώ, με «μεσάζοντες» (σύμφωνα με αξιωματούχους της Siemens) Έλληνες πολιτικούς και στελέχη της διοίκησης, οι οποίοι ενθυλάκωσαν αρκετά εκατομμύρια σε μίζες. Φυσικά, «χρυσή εποχή» υπήρξε η περίοδος πριν, κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004.

Με επίκεντρο την Ολυμπιάδα

Εδώ τα γεγονότα δημιουργούν αρκετά ερωτήματα, αφού ακόμα και σήμερα πρόσωπα του ιδιωτικού τομέα που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ενεπλάκησαν στο ολυμπιακό εγχείρημα βρίσκονται και πάλι επί σκηνής και μάλιστα σε κρίσιμες θέσεις.

-Ο Π. Ξυνής, υπεύθυνος «κάθαρσης» των παλαιών αμαρτιών της Siemens, ήρθε στην εταιρία τον Ιανουάριο του 2009. Μέχρι τότε και για τα προηγούμενα 25 χρόνια εργαζόταν στον πετρελαϊκό κολοσσό SHELL, από την οποία «αποχώρησε» μετά την επιβολή από την Επιτροπή Ανταγωνισμού του βαρύτατου προστίμου ύψους 19,7 εκατομμυρίων ευρώ για τη συμμετοχή της σε εναρμονισμένη πρακτική (καρτέλ) στο χώρο των καυσίμων, με τον έτερο γίγαντα του χώρου, τη ΒΡ (πρόστιμο 30 εκατομμύρια ευρώ). Να θυμίσουμε ότι η SHELL Hellas ήταν ο βασικός προμηθευτής της Ολυμπιάδας.

-Υψηλόβαθμο στέλεχος της Siemens Ελλάδος και επικεφαλής των συνομιλιών μεταξύ της εταιρίας και της Ελληνικής Δημοκρατίας (κυρίως του Ευγένιου Γιαννακόπουλου, στενού συνεργάτη του Ε. Βενιζέλου) για το θέμα του εξωδικαστικού συμβιβασμού είναι ο Ελληνοαμερικανός νομικός Ρόμπερτ Σικέλις (Robert Sikellis). Ο τομέας του κ. Σικέλις είναι η «συμμόρφωση της Siemens στους κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης» (διαφάνεια), ενώ το 2004 βρέθηκε και αυτός στην Αθήνα με την αμερικανική αποστολή, με εμπλοκή στα ζητήματα ασφάλειας των Ολυμπιακών Αγώνων.

Από τότε έκανε συχνά την εμφάνισή του, όπως στο πάνελ του «CEO & CSR Money Conference» του 2009 με θέμα την «Εταιρική Διακυβέρνηση και Διαφάνεια», μαζί με τον τότε υπουργό Ανάπτυξης Κ. Χατζηδάκη, τον βουλευτή της Ν.Δ. Κ. Μητσοτάκη, τον τότε πρέσβη των ΗΠΑ Ντ. Σπέκχαρτ και τον πρόεδρο της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάς, Κ. Μπακούρη.

-Από τον Μάιο του 2010 και με απόφαση του Π. Ξυνή η Siemens Hellas στεγάζεται στο κτίριο Blue Land (ILIDA Business Center) στο Μαρούσι, ιδιοκτησίας Γιάννας Αγγελοπούλου, προέδρου από το 2000 (με απόφαση του Κ. Σημίτη) του «Αθήνα 2004».

Πρόσωπα-κλειδιά και μπίζνες (κλίκ στην εικόνα για full screen)

Παιχνίδια με τον ΟΤΕ και ένα πρόσωπο-κλειδί

Είναι γνωστές και έχουν συζητηθεί κατά κόρον οι σχέσεις Siemens – OTE, κυρίως λόγω των προγραμματικών συμβάσεων και των απευθείας αναθέσεων, οι οποίες, όπως έχει αποδειχθεί, ζημίωσαν διαχρονικά το ελληνικό δημόσιο με αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, ενώ σήμερα ο Οργανισμός βρίσκεται στα χέρια της γερμανικής Deutsche Telekom.

Το αόρατο νήμα που συνδέει τις περισσότερες απ’ τις παραπάνω εταιρίες και αρκετές από τις αμφιλεγόμενες υποθέσεις είναι σήμερα ένα πρόσωπο που έχει βασικό ρόλο και στις οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις στη χώρα μας. Πρόκειται για τον πρόεδρο της πανίσχυρης Deutsche Bank, Γιόζεφ Άκερμαν.

Ο τεράστιας επιρροής τραπεζίτης διατηρεί περί τις 15 διεθνείς θέσεις ισχύος, μεταξύ των οποίων τρεις που συμπληρώνουν το παζλ που συζητάμε: Πρόεδρος της Deutsche Bank, Αντιπρόεδρος του εποπτικού συμβουλίου της Siemens AG (της μητρικής εταιρίας δηλαδή), αλλά και μη εκτελεστικό μέλος του Δ.Σ. της Royal Dutch Shell plc. Τις «παράξενες συμπτώσεις» επεσήμανε πρώτος ο δημοσιογράφος και ιδρυτής της ηλεκτρονικής εφημερίδας aegeantimes.gr, Γιώργος Αδαλής.

Και για όσους δεν το γνωρίζουν, η Deutsche Bank είναι βασικός χρηματοδότης της Deutsche Telekom, κύριου μετόχου του ΟΤΕ, ενώ η SHELL έχει εκδηλώσει επισήμως (από το 2005 στον τότε υπουργό Ανάπτυξης Δ. Σιούφα και υφυπουργό Οικονομικών Π. Δούκα) το ενδιαφέρον της για άδειες άντλησης πετρελαίων σε Δυτική και Βόρεια Ελλάδα. Το τελευταίο διάστημα η εταιρία έχει προσεγγίσει την Τουρκία, με την οποία έχει υπογράψει συμφωνίες για έρευνες στον Κόλπο της Αττάλειας, νοτίως του Καστελόριζου (θεωρητικά εντός ελληνικής ΑΟΖ) και στα κατεχόμενα της Κύπρου, ασκώντας έτσι εκ των πραγμάτων πίεση στην ελληνική πλευρά.

Εάν ανατρέξει κάποιος στο βιογραφικό του κ. Άκερμαν στην ιστοσελίδα της Deutsche Bank θα διαπιστώσει ότι διατηρεί επίσης τη θέση του αντιπροέδρου της Zurich Financial Services Ltd, η οποία διακινεί ασφαλιστικά προϊόντα προστασίας από πιστωτικό και πολιτικό ρίσκο, τα γνωστά CDS.

Σήμερα η Deutsche Bank είναι σύμβουλος του ελληνικού δημοσίου για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και διαπραγματεύεται με την τρόικα, ενώ μέχρι τον περασμένο Νοέμβριο ήταν (μαζί με τη γαλλική BNP και τη βρετανική HSBC) σύμβουλος για την υπόθεση απομείωσης του ελληνικού χρέους (PSI). Μάλιστα λίγες μέρες πριν τις εκλογές (30/3/12) η Deutsche Bank σε έκθεσή της επιχειρεί και πολιτική παρέμβαση στα εσωτερικά της χώρας, εκτιμώντας ότι το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα που θα προκύψει απ’ αυτές θα είναι η συνεργασία ΠΑΣΟΚ – Ν.Δ, αφού θεωρεί «απίθανο ένα από τα δύο κόμματα να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση».

Ένας φιλέλληνας ειδικού σκοπού

Γ. Άκερμαν - Το χαμόγελο που σκοτώνει.

Ο κ. Άκερμαν, όμως, έχει και τη θέση του επίτιμου διδάκτορα στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο της Θράκης, στην οποία ανακηρύχτηκε τον Σεπτέμβριο του 2009, όταν και επισκέφθηκε την περιοχή, λίγο πριν τις εθνικές εκλογές στη χώρα μας. Ταυτόχρονα, ήταν ο κύριος ομιλητής στο 1ο Χρηματοοικονομικό Συνέδριο που διοργάνωσαν το Οικονομικό Φόρουμ Θράκης και η Νομαρχία Έβρου.

Σύνδεσμος της επαφής του κ. Άκερμαν με την περιοχή είναι η ομογενής από τη Γερμανία, Κατερίνα Καραγιάννη, εξειδικευμένη στο τραπεζικό δίκαιο και σύζυγος του επικεφαλής της Deutsche Bank στο Λουξεμβούργο. Εξ ου και η σχέση της με τον πρόεδρο του Γιούρογκρουπ, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος (ως πρωθυπουργός τότε του Λουξεμβούργου), σύμφωνα με το Έθνος, είχε ανακηρυχτεί επίτιμος δημότης Ορεστιάδας και (επίσης) επίτιμος διδάκτωρ του Δημοκρίτειου.

Κ. Καραγιάννη - Το Νταβός της Θράκης

Όπως έγραψε πρόσφατα στο Παρασκήνιο η Νόρα Ράλλη, «για την κυρία Καραγιάννη, για τον ιθύνοντα νου του Οικονομικού Φόρουμ Θράκης, είναι πολύ καλή ιδέα για μια περιοχή σαν τη Θράκη να δημιουργηθεί σήμερα μια Ειδική Οικονομική Ζώνη -την υλοποίηση της οποίας υποστηρίζει ένθερμα η γερμανική καγκελαρία (Μέρκελ)- με πολύ χαμηλό φορολογικό συντελεστή. Μάλιστα η ίδια πρωτοστατεί στην υποβολή σχετικής πρότασης τόσο στην ελληνική κυβέρνηση όσο και στην Ε.Ε.». Όπως έχει πει σε συνέντευξή της, η κυρία Καραγιάννη οραματίζεται να μετατρέψει τον Έβρο σε ένα νέο Νταβός. Άλλωστε ο ίδιος ο κ. Άκερμαν είναι συμπρόεδρος του Ιδρυτικού Συμβουλίου του «Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ».

Τροφή για σκέψη

Όλο αυτό το πολυπλόκαμο σύστημα εταιριών, τραπεζών, προσώπων και κρατών που κυριαρχούν για χρόνια στην ελληνική σκηνή δημιουργεί εύλογα ερωτήματα σε κάθε πολίτη, ακόμα και τον πιο καλόπιστο, αλλά αποτελεί ίσως και ένα μέρος της απάντησης για τη σημερινή χρεοκοπία της χώρας, τα θηριώδη ελλείμματα και την παντελή αναξιοπιστία του πολιτικού συστήματος. Και φυσικά όσο οι απαντήσεις αργούν να δοθούν, η κρίση αξιοπιστίας θα γιγαντώνεται και θα κάνει επιτακτικότερο το αίτημα μιας πραγματικής διαφάνειας και λογοδοσίας, όχι πλέον στα λόγια, αλλά στην πράξη.

Άλλωστε, όπως λένε, για το τανγκό χρειάζονται δύο. Το ίδιο ισχύει και για τη διαπλοκή. Διότι μπορεί σήμερα να μιλάμε (δικαίως) για το θέμα του Άκη Τσοχατζόπουλου, αλλά η συζήτηση πρέπει να ανοίξει και για την «άλλη πλευρά», δηλαδή όχι μόνο για το δωρολήπτη, αλλά και για εκείνον που δωροδοκούσε για χρόνια, κυριαρχώντας στις πάσης φύσεως αγορές (Άμυνα, Υγεία, Τηλεπικοινωνίες, Μεταφορές κ.λπ), αλλά και παρεμβαίνοντας εμμέσως στις πολιτικές εξελίξεις, στηρίζοντας συγκεκριμένες πολιτικές δυνάμεις.

Με την έννοια αυτή φυσικά και δεν αρκεί ένα «mea culpa» όπως αυτό της Siemens ή πολύ περισσότερο οι «συμφωνίες της ντροπής» όπως αυτή που υπογράφηκε από το ελληνικό δημόσιο, προσφέροντας συγχωροχάρτι για τις αμαρτίες μιας ολόκληρης δεκαετίας. Είναι ενδεικτικό το πόρισμα των εισαγγελέων για τον πρώην υπουργό, στο οποίο αναφέρεται ότι «από τις αρχές του έτους 1998 έως και το έτος 2010 συνέστησε και συμμετείχε σε οργάνωση με σκοπό τη διάπραξη νομιμοποίησης εσόδων προερχομένων από το έγκλημα της παθητικής δωροδοκίας, τελεσθείσας σε βάρος του Δημοσίου…».