Λίγα λόγια για το σχέδιο "Αθηνά"

του @northaura

Το σχέδιο νόμου «Αθηνά» για την «αναδιάρθρωση των Ιδρυμάτων Ανώτατης Εκπαίδεσης» αποτελεί συνέχεια της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης στην ανώτατη εκπαίδευση που ξεκίνησε το 2011 με το Νόμο 4009/2011 της κ. Διαμαντοπούλου (υπερψηφίστηκε στις 24 Αυγούστου από ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΛΑΟΣ) και συνεχίστηκε με το Νόμο 4076/2012 του κ. Αρβανιτόπουλου (υπερψηφίστηκε στις 10 Αυγούστου 2012 από τα κόμματα που στηρίζουν τη σημερινή κυβέρνηση). Σύμφωνα με το Υπουργείο Παιδείας τα προβλήματα που καλείται να θεραπεύσει το Σχέδιο «Αθηνά» είναι:

1. Κατακερματισμός Γνωστικών Αντικειμένων & ελλιπή Προγράμματα Σπουδών 
2. Αναντιστοιχία Προγράμματος Σπουδών με Διδακτικό & Εργαστηριακό Προσωπικό, λόγω απουσίας ή ελλιπούς στελέχωσης
3. Χωρική Διασπορά Τμημάτων αλλά και κατακερματισμός συγγενών Τμημάτων εντός Ιδρυμάτων ή Σχολών Ιδρυμάτων
4. Ανυπαρξία ή ανακολουθία Γνωστικών Αντικειμένων Τμημάτων με Περιφερειακά Συγκριτικά Πλεονεκτήματα & Εθνικούς Στόχους
5. Ανορθολογική Ανάπτυξη Κτιριολογικών & Υλικοτεχνικών Υποδομών, εντός και εκτός Περιφερειακών Προγραμμάτων.

Τα παραπάνω προβλήματα, σύμφωνα πάντα με το Υπουργείο Παιδείας, έχουν οδηγήσει σε ποσοτική ανεπάρκεια και χαμηλή ποιότητα παρεχόμενων υπηρεσιών με αποτέλεσμα να μην εκπληρώνεται ο θεμελιώδης ρόλος της ανώτατης εκπαίδευσης. Η «θεραπεία» (sic) που προτείνει το Σχέδιο Αθηνά συνίσταται σε μία λέξη: συγχωνεύσεις. Έτσι προτείνονται:
α. συγχωνεύσεις συγγενών (ως προς το γνωστικό αντικείμενο) Τμημάτων για την κάλυψη του αριθμού των αναγκαίων μελών ΔΕΠ & ΕΠ & την δημιουργία Θυλάκων Αριστείας
β. συγχωνεύσεις Τμημάτων & Σύσταση Σχολών με χωρική συνοχή και αξιοποήηση όλων των υφιστάμενων κτιριακών & υλικοτεχνικών υποδομών
γ. συγχωνεύσεις Τμημάτων για τη σύνδεση των γνωστικών αντικειμένων με εθνική αναπτυξιακή στοχοθεσία & περιφερειακές αναπτυξιακές προοπτικές
δ. συγχωνεύσεις Ιδρυμάτων για ανάπτυξη θεματικών Θυλάκων Αριστείας και εφαρμογή οικονομιών κλήμακας.

Έχουν γραφεί πολλά και για το τι οδήγησε στα προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει το Σχέδιο Αθηνά, τα οποία είναι λίγο-πολύ υπαρκτά, κυρίως στα Πανεπιστήμια της περιφέρειας και για το αν αυτό πραγματικά τα αντιμετωπίζει. Ο πυρήνας της αντίθεσης στο Σχέδιο Αθηνά, και των δεκάδων συλλαλητηρίων διαμαρτυρίας σε όλη την επικράτεια που έχουν ακολουθήσει τη δημοσιοποιήση του τον τελευταίο μήνα, αναλύεται σε δύο βασικές παραμέτρους: 1. Η συγχώνευση των Τμημάτων και Σχολών δεν έγινε με ακαδημαϊκά, αλλά με κομματικά κριτήρια. Είναι χαρακτηριστικές οι δηλώσεις του πρέδρου του ΤΕΙ Σερρών, ο οποίος μιλώντας στο τηλεοπτικό κανάλι «Δίκτυο TV» των Σερρών, που ανήκει στην οικογένεια της βουλευτού της ΝΔ Φωτεινής Αραμπατζή, εμφανίστηκε να ευχαριστεί τον Κώστα Καραμανλή (γιό του Αχιλλέα Καραμανλή και ξάδερφο του τ. πρωθυπουργού) του για τη βοήθειά του. «Του ζήτησα και μας έκλεισε ραντεβού με υπηρεσιακούς παράγοντες και αυτό βοήθησε πολύ, διότι όταν πηγαίνεις συστημένος, σε ακούνε περισσότερο», είπε. 2. Με αυτές τις συγχωνεύσεις και εν μέσω της βαθύτατης οικονομικής κρίσης που ζει η χώρα, καλούνται να μετακινηθούν μερικές δεκάδες χιλιάδες φοιτητές (αλλά και διδακτικό προσωπικό) σε άλλες πόλεις (π.χ. οι φοιτητές και οι καθηγητές του Τμήματος Τεχνολογίας Αλιείας και Υδατοκαλλιεργειών που βρίσκεται στα Ν. Μουδανιά της Χαλκιδικής θα μετακινηθούν στο Μεσολόγγι) με ένα τεράστιο οικονομικό κόστος, που φυσικά θα το πληρώσουν οι φοιτητές και οι οικογένειές τους.

Το σχέδιο νόμου «Αθηνά» (άλλη μια ειρωνική σημειολογία, καθώς οι επικριτές του λένε πως μόνο σοφό δεν είναι) βρίσκεται για λίγες ημέρες ακόμα στο στάδιο της διαβούλευσης, και έχει απέναντι του σχεδόν σύσσωμο τον εκπαιδευτικό κόσμο και την τοπική αυτοδιοίκηση. Οι επόμενες ημέρες θα δείξουν κατά πόσο η κυβέρνηση είναι διατεθιμένη να ακούσει την κοινωνία ή θα προχωρήσει με το σταυρό της «ανάπτυξης και ανάκαμψης» στο χέρι. Ένα σταυρό που, προς το παρόν, τον φυλάν τα ΜΑΤ και στον οποίο προχτές θυσιάστηκαν δύο φοιτητές στη Λάρισα όταν άναψαν ένα αυτοσχέδιο μαγκάλι μην έχοντας άλλο τρόπο για να ζεσταθούν.