Υποχρεωτική υγειονομική εξέταση, με νόμο

Την περασμένη Πέμπτη ενεργοποιήθηκε διάταξη που προβλέπει την «υποχρεωτική υγειονομική εξέταση σε άτομα που πάσχουν από λοιμώδες νόσημα ή ανήκουν σε ομάδες ευάλωτες σε λοιμώδεις ασθένειες καθώς και την κράτησή τους σε χώρους νοσηλείας αναγνωρίζοντας ότι τα άτομα αυτά συνιστούν κίνδυνο για τη δημόσια υγεία» (...) «ο κίνδυνος εντοπίζεται σε άτομα που πάσχουν από λοιμώδες νόσημα ή ανήκουν σε ομάδες ευάλωτες σε λοιμώδεις ασθένειες, ιδίως λόγω της χώρας προέλευσης ή της χρήσης ενδοφλέβιων μη σύννομων ουσιών, του ότι είναι εκδιδόμενο πρόσωπο (...) ή του ότι διαμένει υπό συνθήκες που δεν πληρούν τους στοιχειώδεις κανόνες υγιεινής».

Επισημαίνεται ότι η εν λόγω διάταξη πέρασε ως τροπολογία νομοσχεδίου με αντικείμενο «Ρυθμίσεις Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών, Μεταφορών, Δημοσίων Έργων και άλλες διατάξεις» την ημέρα της διάλυσης της Βουλής.

Ακολουθεί Δ.Τ. των «Γιατρών χωρίς Σύνορα», μέσω του οποίου εκφράζεται η σφοδρή αντίθεση σε τέτοιου είδους πρακτικές:


Αστυνομικές επιχειρήσεις και κλίμα εκφοβισμού δεν προστατεύουν τη δημόσια υγεία

Αθήνα, 27 Απριλίου 2012
Την έντονη αντίδρασή τους σε αστυνομικού τύπου υγειονομικούς ελέγχους στο όνομα της προστασίας της δημόσιας υγείας εκφράζουν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα (MSF). «Η δημόσια υγεία δεν διασφαλίζεται με αστυνομικού τύπου υγειονομικούς ελέγχους και με την καλλιέργεια κλίματος εκφοβισμού γύρω από ‘υγειονομικές βόμβες’. Προστατεύεται και προάγεται αποτελεσματικά μόνο όταν ο πληθυσμός έχει επαρκή πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας που περιλαμβάνουν λειτουργικά προγράμματα δημόσιας υγείας. Μόνο όταν αντιμετωπίζονται οι ιατρικές ανάγκες όλων των κοινωνικών ομάδων, ανασφάλιστων, παιδιών, ηλικιωμένων, χρόνιων ασθενών είτε είναι γηγενείς είτε αλλοδαποί. Ιδιαίτερα σήμερα που χιλιάδες νοικοκυριά δοκιμάζονται σκληρά και το δημόσιο σύστημα υγείας δέχεται οριζόντιες περικοπές», δήλωσε η Γενική Διευθύντρια του Ελληνικού Τμήματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, Ρεβέκα Παπαδοπούλου. «Η συμμετοχή φορέων δημόσιας υγείας σε τέτοιες αστυνομικές «επιχειρήσεις-σκούπα» είναι και επικίνδυνη και αντιδεοντολογική», συμπλήρωσε.
Τέτοιου είδους επιχειρήσεις μπορούν να προκαλέσουν μόνο το φόβο των ανθρώπων που στοχοποιούν και ως εκ τούτου να τους κάνουν να «κρυφτούν» ακόμα και αν αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα υγείας αντί να αναζητήσουν την αναγκαία ιατρική περίθαλψη στις δομές υγείας. Παράλληλα η συμμετοχή υγειονομικών σε αστυνομικές «επιχειρήσεις – σκούπα» γεννά σοβαρά ηθικά ζητήματα βάσει του κώδικα ιατρικής δεοντολογίας.
Η χθεσινή ενεργοποίηση της διάταξης της τροπολογίας του ΠΔ 114/2010 που πέρασε στο νομοσχέδιο «Ρυθμίσεις Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών, Μεταφορών, Δημοσίων Έργων και άλλες διατάξεις» στις 9 Απριλίου, ημέρα διάλυσης της Βουλής και προκήρυξης εθνικών εκλογών, προβλέπει «υποχρεωτική υγειονομική εξέταση σε άτομα που πάσχουν από λοιμώδες νόσημα ή ανήκουν σε ομάδες ευάλωτες σε λοιμώδεις ασθένειες καθώς και την κράτησή τους σε χώρους νοσηλείας αναγνωρίζοντας ότι τα άτομα αυτά συνιστούν κίνδυνο για τη δημόσια υγεία». Σύμφωνα με την ίδια διάταξη «ο κίνδυνος εντοπίζεται σε άτομα που πάσχουν από λοιμώδες νόσημα ή ανήκουν σε ομάδες ευάλωτες σε λοιμώδεις ασθένειες, ιδίως λόγω της χώρας προέλευσης ή της χρήσης ενδοφλέβιων μη σύννομων ουσιών, του ότι είναι εκδιδόμενο πρόσωπο..., ή του ότι διαμένει υπό συνθήκες που δεν πληρούν τους στοιχειώδεις κανόνες υγιεινής».
Η διάταξη μιλά για «υποχρεωτική εξέταση» την ίδια στιγμή που στην Ελλάδα, οι αλλοδαποί που στερούνται νομιμοποιητικών εγγράφων έχουν πρόσβαση στο σύστημα υγείας βάσει νόμου (Άρθρο 84/Ν.3386/2005) μόνο σε «περιπτώσεις επείγοντος περιστατικού και μέχρι να σταθεροποιηθεί η κατάσταση της υγείας τους».
Η δημόσια υγεία είναι ευθύνη της πολιτείας. Με τη συγκεκριμένη τροπολογία το κράτος όχι μόνο δεν αναγνωρίζει την ευθύνη του αλλά μετατρέπει το «θύμα» σε «θύτη», όπως συμβαίνει για παράδειγμα στα κέντρα κράτησης. Σύμφωνα με ιατρικά στοιχεία των Γιατρών Χωρίς Σύνορα από την παρέμβασή τους σε χώρους κράτησης μεταναστών στον Έβρο κατά το 2011, πάνω από το 60% των ιατρικών προβλημάτων που παρουσιάζουν οι κρατούμενοι μετανάστες προκαλούνται ή είναι άμεσα συνδεδεμένα με τις άθλιες συνθήκες κράτησής τους.
Είναι χαρακτηριστικό ότι όταν το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας επισκέφθηκαν αυτούς τους χώρους κράτησης μεταναστών, τους χαρακτήρισαν ακατάλληλους για ανθρώπινη διαβίωση. Πρόκειται για χώρους που προκαλούν ή επιδεινώνουν τα όποια προβλήματα υγείας.
Οι αρμόδιοι φορείς δεν έχουν απαντήσει μέχρι σήμερα με ολοκληρωμένα προγράμματα στις ανάγκες της δημόσιας υγείας. Η πολιτεία οφείλει και πρέπει να αναλάβει έναν υπεύθυνο ρόλο διασφαλίζοντας πρόσβαση στο σύστημα υγείας για το σύνολο του πληθυσμού που έχει ανάγκες και όχι διενεργώντας υποχρεωτικούς υγειονομικούς ελέγχους στο πλαίσιο αστυνομικών «επιχειρήσεων–σκούπα».

Σοφία Αποστολία, @Galaxyarchis